Unlocking the Essence of Sundaradasu Sundarakanda Telugu
శ్రీ హనుమాను గురుదేవులు నా యెద
పలికిన సీతారామ కథ
నే పలికెద సీతారామ కథ .
శ్రీ హనుమంతుడు అంజనీసుతుడు
అతి బలవంతుడు రామభక్తుడు .
లంకకు పోయి రాగల ధీరుడు
మహిమోపేతుడు శత్రుకర్శనుడు . ౧
జాంబవదాది వీరులందరును
ప్రేరేపింపగ సమ్మతించెను .
లంకేశ్వరుడు అపహరించిన
జానకీమాత జాడ తెలిసికొన . ౨
తన తండ్రి యైన వాయుదేవునకు
సూర్య చంద్ర బ్రహ్మాది దేవులకు .
వానరేంద్రుడు మహేంద్రగిరి పై
వందనములిడె పూర్వాభిముఖుడై . ౩
రామనామమున పరవశుడయ్యె
రోమరోమమున పులకితుడయ్యె .
కాయము పెంచె కుప్పించి యెగసె
దక్షిణ దిశగా లంక చేరగా . ౪
పవనతనయుని పదఘట్టనకే
పర్వతరాజము గడగడ వణకె .
ఫలపుష్పాదులు జలజల రాలె
పరిమళాలు గిరిశిఖరాలు నిండె . ౫
పగిలిన శిలల ధాతువులెగసె
రత్నకాంతులు నలుదిశల మెరసె .
గుహలను దాగిన భూతములదిరి
దీనారవముల పరుగిడె బెదిరి . ౬ | శ్రీ హనుమాను |
రఘుకులోత్తముని రామచంద్రుని
పురుషోత్తముని పావన చరితుని .
నమ్మిన బంటుని అనిలాత్మజుని
శ్రీ హనుమంతుని స్వాగతమిమ్మని . ౭
నీ కడ కొంత విశ్రాంతి దీసికొని
పూజలందుకొని పోవచ్చునని .
సగర ప్రవర్థితుడు సాగరుడెంతో
ముదమున పలికె మైనాకునితో . ౮
మైనాకుడు ఉన్నతుడై నిలిచె
హనుమంతుడు ఆగ్రహమున గాంచె .
ఇదియొక విఘ్నము కాబోలునని
వారిథి బడద్రోసె ఉరముచే గిరిని . ౯
పర్వత శ్రేష్ఠుడా పోటున కృంగె
పవనతనయుని బలము గని పొంగె .
తిరిగి నిలిచె హనుమంతుని పిలిచె
తన శిఖరముపై నరుని రూపమై . ౧౦ | శ్రీ హనుమాను |
వానరోత్తమా ఒకసారి నిలుమా
నా శిఖరాల శ్రమ దీర్చుకొనుమా .
కందమూలములు ఫలములు తినుమా
నా పూజలు గొని మన్ననలందుమా . ౧౧
శత యోజనముల పరిమితముగల
జలనిధినవలీల దాటిపోగల .
నీదు మైత్రి కడు ప్రాప్యము నాకు
నీదు తండ్రి కడు పూజ్యుడు నాకు . ౧౨
పర్వతోత్తముని కరమున నిమిరి
పవనతనయుడు పలికెను ప్రీతిని .
ఓ గిరీంద్రమా సంతసించితిని
నీ సత్కారము ప్రీతినందితిని . ౧౩
రామకార్యమై యేగుచుంటిని
సాధించువరకు ఆగనంటిని .
నే పోవలె క్షణమెంతో విలువలే
నీ దీవెనలే నాకు బలములే . ౧౪ | శ్రీ హనుమాను |
అనాయాసముగ అంబరవీధిని
పయనము జేసెడు పవనకుమారుని .
ఇంద్రాదులు మహర్షులు సిద్ధులు
పులకాంకితులై ప్రస్తుతించిరి . ౧౫
రామకార్యమతి సాహసమ్మని
రాక్షసబలమతి భయంకరమని .
కపివరుడెంతటి ఘనతరుడోయని
పరిశీలనగా పంపిరి సురసను . ౧౬
ఎపుడో నన్ను నిన్ను మ్రింగమని
వరమొసగి మరీ బ్రహ్మ పంపెనని .
అతిగా సురస నోటిని దెరచె
హనుమంతుడలిగి కాయము బెంచె . ౧౭
ఒకరినొకరు మించి కాయము బెంచిరి
శత యోజనములు విస్తరించిరి .
పై నుండి సురలు తహతహలాడిరి
ఇరువురిలో ఎవ్వరిదో గెలుపనిరి . ౧౮
సురస ముఖము విశాలమౌట గని
సూక్ష్మబుద్ధి గొని సమయమిదేనని .
క్షణములోన అంగుష్ఠమాతృడై
ముఖము జొచ్చి వెలివచ్చె విజయుడై . ౧౯
పవనకుమారుని సాహసము గని
దీవించె సురస నిజరూపము గొని .
నిరాలంబ నీలాంబరము గనుచు
మారుతి సాగెను వేగము పెంచుచు . ౨౦
జలనిధి తేలే మారుతి ఛాయను
రాక్షసి సింహిక అట్టె గ్రహించెను .
గుహను బోలు తన నోటిని దెరచెను
కపివరుని గుంజి మ్రింగజూచెను . ౨౧
అంతట మారుతి సూక్ష్మరూపమున
సింహిక ముఖమును చొచ్చి చీల్చెను .
సింహిక హృదయము చీలికలాయెను
సాగరమున బడి అసువులు బాసెను . ౨౨
వారిథి దాటెను వాయుకుమారుడు
లంక చేరెను కార్యశూరుడు .
నలువంకలను కలయజూచుచు
నిజ రూపమున మెల్లగ సాగుచు . ౨౩
త్రికూటాచల శిఖరముపైన
విశ్వకర్మ వినిర్మితమైన .
స్వర్గపురముతో సమానమైన
లంకాపురమును మారుతి గాంచెను . ౨౪ | శ్రీ హనుమాను |
అనిలకుమారుడా రాత్రివేళను
సూక్ష్మరూపుడై బయలుదేరెను .
రజనీకరుని వెలుగున తాను
రజనీచరుల కనులబడకను . ౨౫
పిల్లివలె పొంచి మెల్లగ సాగెను
ఉత్తర ప్రాకార ద్వారము జేరెను .
లంకారాక్షసి కపివరు గాంచెను
గర్జన సేయుచు అడ్డగించెను . ౨౬
కొండ కోనల తిరుగాడు కోతివి
ఈ పురికి యే పనికై వచ్చితివి ?
లంకేశ్వరుని ఆనతి మేర
లంకాపురికి కావలి యున్నా . ౨౭
లంకను నేను లంకాధిదేవతను
నీ ప్రాణములను నిలువున దీతును .
కదలక మెదలక నిజము పల్కుమని
లంక యెదుర్కొనె కపి కిశోరుని . ౨౮
అతి సుందరమీ లంకాపురమని
ముచ్చటపడి నే చూడవచ్చితిని .
ఈ మాత్రమునకు కోపమెందుకులే
పురము గాంచి నే మరలిపోదులే . ౨౯
అని నెమ్మదిగా పలుకగా విని
అనిలాత్మజుని చులకనగాగొని
లంకా రాక్షసి కపికిశోరుని
గర్జించి కసరి గద్దించి చరచెను . ౩౦
సింహనాదమును మారుతి జేసె
కొండంతగ తన కాయము బెంచె .
వామ హస్తమున పిడికిలి బిగించె
ఒకే పోటున లంకను గూల్చె . ౩౧
కొండ బండలా రక్కసి దొల్లె
కనులప్పగించి నోటిని దెరచె .
అబలను చంపుట ధర్మము గాదని
లంకను విడిచె మారుతి దయగొని . ౩౨
ఓ బలభీమా ! వానరోత్తమా !
నేటికి నీచే ఓటమెరిగితి .
ఈ నా ఓటమి లంకకు చేటని
పూర్వమే బ్రహ్మ వరమొసగెనని . ౩౩
రావణుడాదిగ రాక్షసులందరు
సీతమూలమున అంతమొందెదరు .
ఇది నిజమౌనని మీదే జయమని
లంకారాక్షసి పంపె హరేశుని . ౩౪ | శ్రీ హనుమాను |
కోటగోడ అవలీలగ ప్రాకెను
కపికిశోరుడు లోనికి దుమికెను .
శత్రుపతనముగ వామపాదమును
ముందుగ మోపెను ముందుకు సాగెను . ౩౫
ఆణిముత్యముల తోరణాలు గల
రమ్యతరమైన రాజవీధుల .
వెన్నెలలో లంకాపురి శోభను
శోధనగా హరేశుడు గాంచెను . ౩౬
సువర్ణమయ సౌధరాజముల
ధగధగ మెరసే ఉన్నత గృహముల .
కళకళలాడే నవ్వుల జల్లులు
మంగళకరమౌ నృత్యగీతములు . ౩౭
అప్సరసల మరపించు మదవతుల
త్రిస్థాయి బలుకు గానమాధురులు .
వెన్నెలలో లంకాపురి శోభను
శోధనగా హరేశుడు గాంచెను . ౩౮
సుందరమైన హేమ మందిరము
రత్నఖచితమౌ సింహద్వారము .
పతాకాంకిత ధ్వజాకీర్ణము
నవరత్నకాంతి సంకీర్ణము . ౩౯
నృత్య మృదంగ గంభీర నాదితము
వీణాగాన వినోద సంకులము .
లంకేశ్వరుని దివ్యభవనమది
శోధనగా హరేశుడు గాంచెను . ౪౦
అత్తరు పన్నీట జలకములు
కాలాగరు సుగంధ ధూపములు .
స్వర్ణ ఛత్రములు వింజామరలు
కస్తూరి పునుకు జవాది గంధములు . ౪౧
నిత్య పూజలు శివార్చనలు
మాస పర్వముల హోమములు .
లంకేశ్వరుని దివ్యభవనమది
శోధనగా హరేశుడు గాంచెను . ౪౨ | శ్రీ హనుమాను |
యమకుబేర వరుణ దేవేంద్రాదుల
సర్వసంపదల మించినది .
విశ్వకర్మ తొలుత బ్రహ్మకిచ్చినది
బ్రహ్మవరమున కుబేరుడందినది . ౪౩
రావణుండు కుబేరుని రణమందు
ఓడించి లంకకు గొని తెచ్చినది .
పుష్పకమను మహా విమానమది
మారుతి గాంచెను అచ్చెరువొందె . ౪౪
నేలను తాకక నిలచియుండునది
రావణ భవన మధ్యంబుననున్నది .
వాయుపథమున ప్రతిష్ఠితమైనది
మనమున దలచిన ప్రీతిపోగలది . ౪౫
దివినుండి భువికి దిగిన స్వర్గమది
సూర్యచంద్రులను ధిక్కరించునది .
పుష్పకమను మహా విమానమది
మారుతి గాంచెను అచ్చెరువొందె . ౪౬
లంకాధీశుని ప్రేమ మందిరము
రత్నఖచితమౌ హేమ మందిరము .
చందనాది సుగంధ బంధురము
పానభక్ష్య పదార్థ సమృద్ధము . ౪౭
ఆయా పరిమళ రూపానిలము
అనిలాత్మజుచే ఆఘ్రాణితము .
పుష్పకమందు రావణమందిరమ్మది
మారుతి గాంచెను అచ్చెరువొందె . ౪౮
మత్తున శయనించు సుదతుల మోములు
పద్మములనుకొని మూగు భ్రమరములు .
నిమీలిత విశాల నేత్రములు
నిశాముకుళిత పద్మపత్రములు . ౪౯
ఉత్తమ కాంతల గూడి రావణుడు
తారాపతి వలె తేజరిల్లెడు .
పుష్పకమందు రావణమందిరమ్మది
మారుతి గాంచెను అచ్చెరువొందె . ౫౦
రావణుండు రణమందున గెలిచి
స్త్రీలెందరినో లంకకు జేర్చెను .
పితృ దైత్య గంధర్వ కన్యలు
ఎందెందరో రాజర్షి కన్యలు . ౫౧
సీత తక్క వారందరు కన్యలె
రావణుమెచ్చి వరించిన వారలె .
పుష్పకమందు రావణమందిరమ్మది
మారుతి గాంచెను అచ్చెరువొందె . ౫౨ | శ్రీ హనుమాను |
ఐరావతము దంతపు మొనలతో
పోరున బొడిచిన గంటులతో .
వజ్రాయుధపు ప్రఘాతములతో
చక్రాయుధపు ప్రహరణములతో . ౫౩
జయపరంపరల గురుతులతో
కీర్తి చిహ్నముల కాంతులతో .
లంకేశుడు శయనించె కాంతలతో
సీతకై వెదకె మారుతి ఆశతో . ౫౪
మినప రాశి వలె నల్లని వాడు
తీక్షణ దృక్కుల లోహితాక్షుడు .
రక్తచందన చర్చిత గాత్రుడు
సంధ్యారుణ ఘన తేజోవంతుడు . ౫౫
సతులగూడి మధు గ్రోలిన వాడు
రతికేళి సలిపి సోలిన వాడు .
లంకేశుడు శయనించె కాంతలతో
సీతకై వెదకె మారుతి ఆశతో . ౫౬
అందొక వంక పర్యంకము జేరి
నిదురించుచుండె దివ్యమనోహరి .
నవరత్నఖచిత భూషణధారిణి
నలువంకలను కాంతి ప్రసారిణి . ౫౭
స్వర్ణదేహిని చారురూపిణి
రాణులకు రాణి పట్టపురాణి .
లంకేశ్వరుని హృదయేశ్వరి
మందోదరి లోకోత్తర సుందరి . ౫౮
మందోదరిని జానకి యనుకొని
ఆడుచు పాడుచు గంతులు పెట్టి .
వాలము బట్టి ముద్దులు పెట్టి
నేలను గొట్టి భుజములు తట్టి . ౫౯
స్తంభములెగసి క్రిందకు దుమికి
పల్లటీలు గొట్టి ఛెంగున జుట్టి .
చంచలమౌ కపిస్వభావమును
పవనతనయుడు ప్రదర్శన జేసెను . ౬౦ | శ్రీ హనుమాను |
రాముని సీతా యిటులుండునా ?
రావణు జేరి శయనించునా ?
రాముని బాసి నిదురించునా ?
భుజయించునా భూషణముల దాల్చునా ? ౬౧
పరమపురుషుని రాముని మరచునా ?
పరపురుషునితో కాపురముండునా ?
సీత కాదు కాదు కానేకాదని
మారుతి వగచుచు వెదకసాగెను . ౬౨
పోవగరాని తావుల బోతి
చూడగరానివి యెన్నో జూచితి .
నగ్నముగా పరున్న పరకాంతల
పరిశీలనగా పరికించితిని . ౬౩
రతికేళి సలిపి సోలిన రమణుల
ఎందెందరినో పొడగాంచితిని .
ధర్మము గానని పాపినైతినని
పరితాపముతో మారుతి కృంగెను . ౬౪
సుదతుల తోడ సీతయుండగా
వారల జూడక వెదకుటెలాగ ?
మనసున యేమి వికారమునొందక
నిష్కామముగ వివేకము వీడక . ౬౫
సీతను వెదకుచు చూచితి గాని
మనసున యేమీ పాపమెరుగనని .
స్వామి సేవ పరమార్థముగా గొని
మారుతి సాగెను సీత కోసమని . ౬౬
భూమీగృహములు నిశాగృహములు
క్రీడాగృహములు లతాగృహములు .
ఆరామములు చిత్రశాలలు
బావులు తిన్నెలు రచ్చవీధులు . ౬౭
మేడలు మిద్దెలు ఇళ్ళు కోనేళ్లు
సందులు గొందులు బాటలు తోటలు .
ఆగి ఆగి అడుగడుగున వెదకుచు
సీతను గానక మారుతి వగచె . ౬౮
సీతామాత బ్రతికి యుండునో
కౄర రాక్షసుల పాల్పడి యుండునో ?
తాను పొందని సీత యెందుకని
రావణుడే హతమార్చి యుండునో ?౬౯
అని యోచించుచు అంతట వెదకుచు
తిరిగిన తావుల తిరిగి తిరుగుచు .
ఆగి ఆగి అడుగడుగున వెదకుచు
సీతను గానక మారుతి వగచె . ౭౦
సీత జాడ కనలేదను వార్తను
తెలిపిన రాముడు బ్రతుకజాలడు .
రాముడు లేనిదె లక్ష్మణుడుండడు
ఆపై రఘుకులమంతయు నిశించు . ౭౧
ఇంతటి ఘోరము కాంచినంతనె
సుగ్రీవాదులు మడియక మానరు .
అని చింతించుచు పుష్పకము వీడి
మారుతి చేరె ప్రాకారము పైకి . ౭౨
ఇంత వినాశము నా వల్లనేను
నే కిష్కింధకు పోనే పోను .
వానప్రస్థాశ్రమవాసుడనై
నియమ నిష్ఠలతో బ్రతుకువాడనై . ౭౩
సీతామాతను చూచితీరెదను
లేకున్న నేను అగ్ని దూకెదను .
అని హనుమంతుడు కృత నిశ్చయుడై
నలుదెసల గనె సాహసవంతుడై . ౭౪
చూడ మరచిన అశోక వనమును
చూపు మేరలో మారుతి గాంచెను .
సీతారామ లక్ష్మణాదులకు
ఏకాదశ రుద్రాది దేవులకు . ౭౫
ఇంద్రాది యమ వాయుదేవులకు
సూర్యచంద్ర మరుద్గణములకు .
వాయునందనుడు వందనములిడి
అశోకవని చేరెను వడివడి . ౭౬ | శ్రీ హనుమాను |
విరితేనియలు గ్రోలు భృంగములు
విందారగ సేయు ఝంకారములు .
లేజివురాకుల నెసవు కోయిలలు
పంచమ స్వరముల పలికే పాటలు . ౭౭
పురులు విప్పి నాట్యమాడు నెమళులు
కిలకిలలాడే పక్షుల గుంపులు .
సుందరమైన అశోకవనమున
మారుతి వెదకెను సీతను కనుగొన . ౭౮
కపికిశోరుడు కొమ్మకొమ్మను
ఊపుచు ఊగుచు దూకసాగెను .
పూవులు రాలెను తీవెలు తెగెను
ఆకులు కొమ్మలు నేలపై బడెను . ౭౯
పూలు పై రాల పవనకుమారుడు
పుష్పరథము వలె వనమున దోచెడు .
సుందరమైన అశోకవనమున
మారుతి వెదకెను సీతను కనుగొన . ౮౦
పూవులనిన పూతీవియలనిన
జానకికెంతో మనసౌనని .
పద్మపత్రముల పద్మాక్షుని గన
పద్మాకరముల కొంతె జేరునని . ౮౧
అన్ని రీతులా అనువైనదని
అశోకవని సీత యుండునని .
శోభిల్లు శింశుపా తరుశాఖలపై
మారుతి కూర్చొని కలయజూచెను . ౮౨ | శ్రీ హనుమాను |
సుందరమైన అశోకవనమున
తను కూర్చొనిన తరువు క్రిందున .
కృంగి కృశించిన సన్నగిల్లిన
శుక్లపక్షపు చంద్రరేఖను . ౮౩
ఉపవాసముల వాడిపోయిన
నివురు గప్పిన నిప్పు కణమును .
చిక్కిన వనితను మారుతి గాంచెను
రాక్షస వనితల కౄర వలయమున . ౮౪
మాసిన పీతవసనమును దాల్చిన
మన్నున పుట్టిన పద్మమును .
పతి వియోగ శోకాగ్ని వేగిన
అంగారక పీడిత రోహిణిని . ౮౫
మాటిమాటికి వేడి నిట్టూర్పుల
సెగలను గ్రక్కే అగ్నిజ్వాలను .
చిక్కిన వనితను మారుతి గాంచెను
రాక్షస వనితల కౄర వలయమున . ౮౬
నీలవేణి సంచాలిత జఘనను
సుప్రతిష్టను సింహమధ్యను .
కాంతులొలుకు ఏకాంత ప్రశాంతను
రతీదేవి వలె వెలయు కాంతను . ౮౭
పుణ్యము తరిగి దివి నుండి జారి
శోక జలధి పడి మునిగిన తారను .
చిక్కిన వనితను మారుతి గాంచెను
రాక్షస వనితల కౄర వలయమున . ౮౮
పతి చెంతలేని సతికేలనని
సీత సొమ్ముల దగిల్చె శాఖల .
మణిమయ కాంచన కర్ణవేష్ఠములు
మరకత మాణిక్య చంపసరాలు . ౮౯
రత్నఖచితమౌ హస్త భూషలు
నవరత్నాంకిత మణిహారములు .
రాముడు దెలిపిన గురుతులు గలిగిన
ఆభరణముల గుర్తించె మారుతి . ౯౦
సర్వ సులక్షణ లక్షిత జాత
సీతగాక మరి యెవరీ మాత ?
కౌసల్యా సుప్రజారాముని
సీతగాక మరి యెవరీ మాత ? ౯౧
వనమున తపించు మేఘశ్యాముని
సీతగాక మరి యెవరీ మాత ?
ఆహా కంటి కనుగొంటి సీతనని
పొంగి పొంగి ఉప్పొంగె మారుతి . ౯౨ | శ్రీ హనుమాను |
పూవులు నిండిన పొలములందున
నాగేటిచాలున జననమందిన .
జనక మహారాజు కూతురైన
దశరథ నరపాలు కోడలైన . ౯౩
సీతాలక్ష్మికి కాదు సమానము
త్రైలోక్యరాజ్య లక్ష్మీ సహితము .
అంతటి మాతకా కాని కాలమని
మారుతి వగచె సీతను కనుగొని . ౯౪
శత్రుతాపకరుడు మహాశూరుడు
సౌమిత్రికి పూజ్యురాలైన .
ఆశ్రితజన సంరక్షుడైన
శ్రీరఘురాముని ప్రియసతి యైన . ౯౫
పతి సన్నిధియే సుఖమనియెంచి
పదునాల్గేండ్లు వనమునకేగిన .
అంతటి మాతకా కాని కాలమని
మారుతి వగచె సీతను కనుగొని . ౯౬
బంగరు మేని కాంతులు మెరయ
మందస్మిత ముఖ పద్మము విరియ .
హంసతూలికా తల్పమందున
రాముని గూడి సుఖింపగ తగిన . ౯౭
పురుషోత్తముని పావనచరితుని
శ్రీరఘురాముని ప్రియసతి యైన .
అంతటి మాతకా కాని కాలమని
మారుతి వగచె సీతను కనుగొని . ౯౮ | శ్రీ హనుమాను |
మూడు ఝాముల రేయి గడువగా
నాల్గవ ఝాము నడచుచుండగా .
మంగళవాద్య మనోహర ధ్వనులు
లంకేశ్వరుని మేలుకొలుపులు . ౯౯
క్రతువులొనర్చు షడంగవేదవిదుల
స్వరయుగ శబ్దతరంగ ఘోషలు .
శోభిల్లు శింశుపా శాఖలందున
మారుతి కూర్చొని ఆలకించెను . ౧౦౦
రావణాసురుడు శాస్త్రోక్తముగా
వేకువనే విధులన్ని యొనర్చెను .
మదోత్కటుడై మదనతాపమున
మరిమరి సీతను మదిలో నెంచెను . ౧౦౧
నూర్గురు భార్యలు సురకన్యల వలె
పరిసేవింపగ దేవేంద్రుని వలె .
దశకంఠుడు దేదీప్యమానముగ
వెడలెను అశోకావనము చేరగా . . ౧౦౨
లంకేశునితో వెడలిరి సతులు
మేఘము వెంట విద్యుల్లతల వలె .
మధువు గ్రోలిన పద్మముఖుల
ముంగురులు రేగె భృంగముల వలె . ౧౦౩
క్రీడల తేలిన కామినీమణుల
నిద్రలేమి పడు అడుగులు తూలె .
దశకంఠుడు దేదీప్యమానముగ
చేరెను అశోకావనము వేగముగ . ౧౦౪
లంకేశుని మహా తేజమును గని
మారుతి కూడ విభ్రాంతి జెందెను .
దశకంఠుడు సమీపించి నిలిచెను
సీతపైననే చూపులు నిలిపెను . ౧౦౫
తొడలు చేర్చుకొని కడుపును దాచి
కరములు ముడిచి చనుగన దాచి
సుడిగాలి పడిన కదళీ తరువు వలె
కటిక నేలపై జానకి తూలె . ౧౦౬ | శ్రీ హనుమాను |
ఓ సీతా ! ఓ పద్మనేత్రా !
నా చెంత నీకు యేల చింత ?
ఎక్కడి రాముడు ? ఎక్కడి అయోధ్య ?
ఎందుకోసమీ వనవాస వ్యథ ? ౧౦౭
నవయవ్వన త్రిలోకసుందరీ
నీకెందుకు యీ మునివేషధారి ?
అని రావణుడు కామాంధుడై నిలిచె
నోటికి వచ్చినదెల్ల పలికె . ౧౦౮
రాముడు నీకు సరిగానివాడు
నిను సుఖపెట్టడు తను సుఖపడడు .
గతిచెడి వనమున తిరుగుచుండెనో
తిరిగి తిరిగి తుదకు రాలిపోయెనో . ౧౦౯
మరచిపొమ్ము ఆ కొరగాని రాముని
వలచి రమ్ము నను యశోవిశాలుని .
అని రావణుడు కామాంధుడై నిలిచె
నోటికి వచ్చినదెల్ల పలికె . ౧౧౦
రాముడు వచ్చుట నన్ను గెల్చుట
నిన్ను పొందుట కలలోని మాట .
బలవిక్రమ ధన యశములందున
అల్పుడు రాముడు నా ముందెందున . ౧౧౧
యమ కుబేర ఇంద్రాది దేవతల
గెలిచిన నాకిల నరభయమేల ?
అని రావణుడు కామాంధుడై నిలిచె
నోటికి వచ్చినదెల్ల పలికె . ౧౧౨ | శ్రీ హనుమాను |
నిరతము పతినే మనమున దలచుచు
క్షణమొక యుగముగ కాలము గడుపుచు .
రావణ గర్వమదంబుల ద్రుంచు
రాముని శౌర్యధైర్యముల దలచుచు . ౧౧౩
శోకతప్తయై శిరమును వంచి
తృణమును ద్రుంచి తన ముందుంచి .
మారు పల్కె సీత దీనస్వరమున
తృణముకన్న రావణుడే హీనమన . ౧౧౪
రామలక్ష్మణులు లేని సమయమున
అపహరించితివె నను ఆశ్రమమున .
పురుష సింహముల గాలికి బెదిరి
పారిపోతివి శునకము మాదిరి . ౧౧౫
యమ కుబేర ఇంద్రాది దేవతల
గెలిచిన నీకీ వంచనలేల ?
అని పల్కె సీత దీన స్వరమున
తృణముకన్న రావణుడే హీనమన . ౧౧౬
ఓయి రావణా ! నా మాట వినుము
శ్రీరామునితో వైరము మానుము .
శీఘ్రముగా నను రాముని జేర్చుము
త్రికరణ శుద్ధిగా శరణు వేడుము . ౧౧౭
నిను మన్నించి అనుగ్రహింపుమని
కోరుకొందు నా కరుణామూర్తిని .
అని పల్కె సీత దీన స్వరమున
తృణముకన్న రావణుడే హీనమన . ౧౧౮ | శ్రీ హనుమాను |
ఓ సీతా ! నీవెంత గడసరివె
ఎవరితో యేమి పల్కుచుంటివె ?
ఎంతటి కర్ణ కఠోర వచనములు
ఎంతటి ఘోర అసభ్య దూషణలు . ౧౧౯
నీపై మోహము నను బంధించెను
లేకున్న నిను వధించియుందును .
అని గర్జించెను ఘనతరగాత్రుడు
క్రోధోద్దీప్తుడై దశకంఠుడు . ౧౨౦
నీకొసగిన ఏడాది గడువును
రెండు నెలలలో తీరిపోవును .
అంతదనుక నిన్నంటగ రాను
ఈలోపున బాగోగులు కనుగొను . ౧౨౧
నను కోరని నిను బలాత్కరించను
నను కాదను నిను కనికరించను .
అని గర్జించెను ఘనతరగాత్రుడు
క్రోధోద్దీప్తుడై దశకంఠుడు . ౧౨౨
ఓ రావణా ! నీ క్రొవ్విన నాలుక
గిజగిజలాడి తెగిపడదేమి ?
కామాంధుడా నీ కౄర నేత్రములు
గిర గిర తిరిగి రాలిపడవేమి ?౧౨౩
పతియాజ్ఞ లేక యిటులుంటి గాని
తృటిలో నిన్ను దహింపనా యేమి ?
అని పల్కె సీత దివ్య స్వరమున
తృణముకన్న రావణుడే హీనమన . ౧౨౪
క్రోధాగ్ని రగుల రుసరుసలాడుచు
కొరకొర జూచుచు నిప్పులు గ్రక్కుచు .
తన కాంతలెల్ల కలవరమొందగ
గర్జన సేయుచు దిక్కులదరగ . ౧౨౫
సీతనెటులైన వొప్పించుడని
వొప్పుకొననిచో భక్షించుడని .
రావణాసురుడు అసురవనితలను
ఆజ్ఞాపించి మరలిపోయెను . ౧౨౬ | శ్రీ హనుమాను |
అందున్న వొక వృద్ధ రాక్షసి
తోటి రాక్షసుల ఆవల ద్రోసి .
కావలెనన్న నన్ను వేధింపుడు
సీతను మాత్రము హింసింపకుడు . ౧౨౭
దారుణమైన కలగంటి నేను
దానవులకది ప్రళయమ్మేను .
అని తెల్పె త్రిజట స్వప్న వృత్తాంతము
భయకంపితలైరి రాక్షసీ గణము . ౧౨౮
శుక్లాంబరములు దాల్చినవారు
రామలక్ష్మణులు అగుపించినారు .
వైదేహికి యిరువంకల నిలచి
దివ్యతేజమున వెలుగొందినారు . ౧౨౯
తెల్లని కరిపై మువ్వురు కలసి
లంకాపురిపై పయనించినారు .
అని తెల్పె త్రిజట స్వప్న వృత్తాంతము
భయకంపితలైరి రాక్షసీ గణము . ౧౩౦
దేవతలందరు పరిసేవింప
ఋషిగణంబులు అభిషేకింప .
గంధర్వాదులు సంకీర్తింప
బ్రహ్మాదులు మునుముందును దింప . ౧౩౧
సీతారాముడు విష్ణుదేవుడై
శోభిల్లెను కోటి సూర్య తేజుడై .
అని తెల్పె త్రిజట స్వప్న వృత్తాంతము
భయకంపితలైరి రాక్షసీ గణము . ౧౩౨
తైలమలదుకొని రావణాసురుడు
నూనె త్రాగుచూ అగుపించినాడు .
కాలాంబరమును ధరియించినాడు
కరవీరమాల దాల్చినాడు . ౧౩౩
పుష్పకమందుండి నేలబడినాడు
కడకొక స్త్రీచే యీడ్వబడినాడు .
అని తెల్పె త్రిజట స్వప్నవృత్తాంతము
భయకంపితలైరి రాక్షసీ గణము . ౧౩౪ | శ్రీ హనుమాను |
రావణుండు వరాహముపైన
కుంభకర్ణుడు ఒంటెపైన .
ఇంద్రజిత్తు మకరముపైన
దక్షిణ దిశగా పడిపోయినారు . ౧౩౫
రాక్షసులందరు గుంపుగుంపులుగ
మన్నున కలిసిరి సమ్మూలమ్ముగ .
అని తెల్పె త్రిజట స్వప్నవృత్తాంతము
భయకంపితలైరి రాక్షసీ గణము . ౧౩౬
తెల్లని మాలలు వలువలు దాల్చి
తెల్లని గంధము మేన బూసికొని .
నృత్య మృదంగ మంగళ ధ్వనులతో
చంద్రకాంతులెగజిమ్ము ఛత్రముతో . ౧౩౭
తెల్లని కరిపై మంత్రివర్యులతో
వెడలె విభీషణుడు దివ్యకాంతితో .
అని తెల్పె త్రిజట స్వప్నవృత్తాంతము
భయకంపితలైరి రాక్షసీ గణము . ౧౩౮
విశ్వకర్మ నిర్మించిన లంకను
రావణుండు పాలించెడు లంకను .
రామదూత వొక వానరోత్తముడు
రుద్రరూపుడై దహియించినాడు . ౧౩౯
ప్రళయ భయానక సదృశమాయెను
సాగరమున లంక మునిగిపోయెను .
అని పల్కు త్రిజట మాటలు వినుచు
నిద్రతూగిరి రాక్షస వనితలు . ౧౪౦
హృదయ తాపమున జానకి తూలుచు
శోకభారమున గడగడ వణకుచు .
జరిగి జరిగి అశోక శాఖలను
ఊతగాగొని మెల్లగ నిలచి . ౧౪౧
శ్రీరాముని కడసారి తలచుకొని
తన మెడజడతో వురిపోసుకొని .
ప్రాణత్యాగము చేయబూనగా
శుభ శకునములు తోచె వింతగా . ౧౪౨
సీతకెంత దురవస్థ ఘటిల్లె
నా తల్లినెటుల ఊరడించవలె ?
నన్ను నేనెటుల తెలుపుకోవలె
తల్లినెటుల కాపాడుకోవలె ?౧౪౩
యే మాత్రము నే ఆలసించినా
సీతామాత ప్రాణములుండునా ?
అని హనుమంతుడు శాఖలమాటున
తహతహలాడుచు మెదలసాగెను . ౧౪౪
నను గని జానకి బెదరక ముందే
పలికెద సీతారామ కథ .
సత్యమైనది వ్యర్థము గానిది
పావనమైనది శుభకరమైనది . ౧౪౫
సీతా మాతకు కడు ప్రియమైనది
పలుకు పలుకున తేనెలొలుకునది .
అని హనుమంతుడు మృదుమధురముగా
పలికెను సీతారామ కథ . ౧౪౬
దశరథ విభుడు రాజోత్తముడు
యశముగొన్న ఇక్ష్వాకు వంశజుడు .
దశరథునకు కడు ప్రియమైన వాడు
జ్యేష్ఠ కుమారుడు శ్రీరఘురాముడు . ౧౪౭
సత్యవంతుడు జ్ఞానశ్రేష్ఠుడు
పితృవాక్య పరిపాలన శీలుడు .
అని హనుమంతుడు మృదుమధురముగా
పలికెను సీతారామ కథ . ౧౪౮
శ్రీ రాముని పట్టాభిషేకము
నిర్ణయమైన శుభసమయమున .
చిన్న భార్య కైక దశరథు చేరి
తనకొసగిన రెండు వరములు కోరె . ౧౪౯
భరతునకు పట్టాభిషేకము
పదునాల్గేండ్లు రామ వనవాసము .
అని హనుమంతుడు మృదుమధురముగా
పలికెను సీతారామ కథ . ౧౫౦ | శ్రీ హనుమాను |
Sri Vishnu Sahasranama Stotram in Telugu – శ్రీ విష్ణు సహస్ర నామ స్తోత్రం >>
Sundaradasu Sundarakanda Telugu stands as a radiant jewel in the crown of Telugu literature. This masterpiece, written by the illustrious Sundaradasu, is an enchanting rendition of the epic Ramayana’s fifth book – the Sundarakanda. In this blog, we embark on a journey to explore the significance, uniqueness, and timeless allure of Sundaradasu Sundarakanda Telugu.
1. The Artistry of Sundaradasu: Sundaradasu, a revered poet in Telugu literature, skillfully weaves together words to bring the epic of Sundarakanda to life. His poetic prowess captures the essence of Valmiki’s Ramayana, infusing it with the rich cultural and linguistic tapestry of Telugu.
2. Sundarakanda Unveiled: The Sundarakanda, often referred to as the “beautiful episode,” is a pivotal chapter in the Ramayana. It narrates Hanuman’s journey to Lanka in search of Sita, bringing hope and valor to the forefront. Sundaradasu’s rendition adds a distinctive flavor to this timeless tale, making it accessible to Telugu-speaking audiences with its linguistic brilliance.
3. The Linguistic Symphony: Sundaradasu’s command over the Telugu language is evident in every verse. The poetic expressions, metaphors, and rhythmic flow create a symphony that resonates with readers, transcending time and cultural boundaries. His linguistic craftsmanship elevates the Sundarakanda to a level of literary excellence.
4. Timeless Relevance: Despite being rooted in ancient mythology, Sundaradasu Sundarakanda remains relevant through the ages. Its exploration of devotion, bravery, and the triumph of good over evil transcends temporal confines, imparting valuable lessons to contemporary readers.
In conclusion, Sundaradasu Sundarakanda Telugu stands as a testament to the enduring power of literature. Sundaradasu’s poetic brilliance and the timeless tale of Sundarakanda converge to create a work that continues to captivate and inspire generations.
Sundaradasu Sundarakanda Telugu – సుందరదాసు సుందరకాండ:
The legacy of Sundaradasu’s Sundarakanda in Telugu literature is not just a literary achievement but a cultural treasure, echoing the undying spirit of storytelling in the heart of Telugu-speaking communities.
- Sri Lalitha Ashtottara Shatanamavali in Telugu – శ్రీ లలితాష్టోత్తరశతనామావళిః - April 11, 2024
- Sri Durga Kavacham in Telugu – శ్రీ దుర్గా దేవి కవచం - April 10, 2024
- Shivananda Lahari in Telugu – శివానందలహరీ - April 9, 2024